25 Ocak 2011

90'lar Portre: AYŞEN


"Bir X vardı, ne oldu ona?" başlığı altında toplanan şahıslara karşı ilgim ile 90'lara, böyle komple her şeyine duyduğum tiksintiyle karışık hayranlık birleştiğinde kendimi tek bir ismi düşünürken buluyorum: Ayşen, Ayşen, Ayşen... 

Ayşen hakkında hep derler ki, "Çok kaliteli, süper şarkıları vardı ama tutmayınca kayboldu gitti." Neden olmadı Ayşen? Neden tutmadın? Söyleyeyim neden: Çünkü Ayşen sen, Doğu'ya yelken açmış bir gemide yüzünü Batı'ya dönmüş bir denizciydin.

Aman Be (1997)
97'de ilk klibi "Aman Be" çıktığında hatırlıyorum, her şey ne kadar da "yabancı şarkılar gibi" gözüküyordu. Bizim pop müziğimizin iyi hoş da, birazcık tırt olduğunu keşfetmekte olan her yeniyetme gibi çok etkilenmiştim. Değişik değişik şeyleri vardı Ayşen'in:

  • Meselâ bütün parmaklarının ucunda bir gümüş yüzük takılıydı. O da çeşitli el-kol oyunlarıyla yüzüklerini göstermeyi çok severdi, özellikle "üç hareketi" tabir ettiğim, Türkler gibi işaret parmağından değil, başparmaktan başlayarak üç göstermek metodunun ustasıydı.
  • Amerikan kliplerinde şarkının doruk noktasını belirleyen "nota kağıtlarını havalara fırlatma" geleneğini başarıyla uygulamıştı.
  • 90'larda zaten "aranjman" denilen bir olay vardı ve böyle saksafonlar falan, bu şarkının aranjmanı "Ben Batılıyım arkadaş!" dercesine bas bas bağırıyordu.

Nerdesin (1997)
İlk albümünde Ayşen iki klip daha çekti: Zevksiz ötesi kıyafetler, dudak kalemiyle kalınlaştırılmış dudaklar ve sürreal bir klip anlayışı gibi 90'ların klasik özellikleriyle bezenmiş "Nerdesin" ile daha kıytırık bir prodüksiyon olan, deniz adamı niyetine leopar desenli slip mayo giymiş bir adamın peşindeki balık-kadın Ayşen şeklinde özetleyebileceğim "Uzaktan Geldim," bunlar hep pop müzik tarihimizde hatırlanan çalışmalar. 

Uzaktan Geldim (1999)
1999'daki ikinci albümünde ise Ayşen, Türkiye'nin parlak yüzü olmak konusundaki misyonunu ne kadar ciddiye aldığını kanıtlamak üzere tek bir tane, ama son derece vurucu bir çalışma gerçekleştirdi. Bu klipte Cher gibi ağzını elektronik boruya dayamış sesi yapmak var, solo albüm sonrası sporcu Spice Girl imajını modifiye etmiş Mel C-stayla giyinmek var,  90'ların acılar içinde can verişi var, 2000'lerin başının da esasında bir boka benzemeyişi var; var oğlu var. Peki bunlar niye tutmadı? Tutmaz. Niye biliyor musun:

  1. Huysuz Virjin bir programda Ayşen'e "Sende çirkin şansı var." demişti. Tamam, Ayşen güzel biri değildi ama bence esas mesele, suratındaki ifade yüzünden çılgınlar gibi dans edip kendini paralasa dahi "zorla pop yaptırıyorlarmış" gibi görünmesiydi. Bence biraz Gülay'a benziyordu, o da misal "Cesaretin Var mı Aşka"da Coca-Cola içen bir kızdı, sonra Damlalar Gülay oldu.
  2. Popçuysan, şöyle en azından bir tane güzel slow şarkın olacak arkadaş. Hep Gloria Estefan, hep Mariah Carey, dertlenince bunları mı dinleyecekti bu millet ha? Bizim insanımıza "yâr" diyeceksin, "zalim" diyeceksin, arkaya vereceksin kemanı... Ama sen ne yaptın? Lafı tersinden anladın, gittin yatak odası müziklerinin üstüne avam avam sözler yazdın; "Aman be" dedin, "böyle mi olduk şimdi" dedin, "yalan dünya" dedin, yanlış yaptın Ayşen, yanlış.
İşte bir yıldız böyle kaydı... Resim altı linklere tıklayarak kliplere de ulaşabilirsiniz sevgili okurlar, esen kalın.

12 yorum :

Adsız dedi ki...

nerdesin şarkısını çok sevdiğimden kasetini almıştım.

sonra ikinci albümü çıktı, onun da kasetini aldım, başka hiçbir türk pop müziği şarkıcısının iki kasetini birden almamışımdır. demek ki ben de bayağ bir bel bağlımışım ayşen e.

şimdi kimseler hatırlamaz diyordum, sürpriz yaptın.

hayat ne tuhaf

deniz dedi ki...

"ama çocuklar... ben hep evdeyim!"

Deniz dedi ki...

Istek yazi yapayim. Meltem Cumbul'un gilette sponsorlugundaki sahane single deneyimini, o sirade verdigi roportajlarda durup dururken agda ve jilet hakkinda konusmasini irdeleyelim.

Ayrica 90'lar niye o kadar da kotu olsun ki? Ergendim, uzun kollu tisort uzerine kisa kollu tisortu severek ve utanmadan giyebiliyordum, her gun tavana bakip ne kadar da uzgun oldugumu dusunuyordum. Iyiydi iste.

Adsız dedi ki...

oy oy o meltem cumbul yazısı bi çıksın, altına döşeyeceklerim var. gilette'yi bile hatırlıyorsun ya, korkulur senden :)

bu arada hiçbir on yıl, seksenler kadar korkunç olamaz. ne giyimi giyim, ne makyajı makyaj, ne filmleri film. dünya topluca cinnet geçirmiş sanki o dönemde. o bakımdan doksanları öpüp başımıza koymak farzdır.

deniz dedi ki...

hahhah onu ben yazmadım ya :) gillette'i de seviyoz o ayrı.

90'lardayken ben de 80'lerin iğrenç olduğunu düşünürdüm, sonra fark ettim ki yine bir kişilik, bir vıcı vıcı var. 90'larda toplum yerin dibine geçmiş artık, utanacak yüzü kalmamış.

Deniz dedi ki...

deniz, sen deniz, ben Deniz olmuyor galiba bu is. Istersen benim adim Deniz Kemal olsun?

not: fatmagul'den sikildim, varos sirlar ve muhtesem yuzyil'dan baska bisi izlememe karari aldim ama emin degilim, ne dersin?

Kismetse bir de kar tatili falan olursa behzat c ye girecegim.

deniz dedi ki...

ahhahhaa olsun anam olsun!

behzat ç.'yle benim ilişkim bok gibi, ona bir şey diyemem ama şu an ben de düşünüyorum ne izlicem kaldım kabak gibi diye.

bay ripley dedi ki...

http://www.youtube.com/watch?v=RRdEnhmE_fk&feature=related

bu video'ya ve yaninda cikan bir suru diger videoya gore son zamanlarda aysen hortlamis bir ara.
sonra niye yitti gitti kizcagiz acep?

deniz dedi ki...

ee eşşeğini ışın karaca'yla bağlayanın sonu budur yiğenim, yanlış üstüne yanlış. bak bana, semtime sokmam onu. hisarüstü.

Adsız dedi ki...

Kısaca, "Müzik hakkında çok şey biliyorum ve bu ülkenin müzik piyasası benden sorulur" demeye getirmişsin belli ki ama, bi halt bildiğin yok. Sanatçıların, neleri ne şartlarda, ne şekillerde, neden yaptıklarını önce bi öğren, anla... Ondan sonra çalakalem istediğini yaz, pabucumun klavye kahramanı.

Adsız dedi ki...

şu avam sözlerle ilgili şöyle bir şey var şimdi -tersi değil düzü böyle oluyor sanırım- günümüzde sezen aksu'nun ardılı olarak görülen sıla'nın yaptığı bir şey bu; gayet türk pop geleneğine uygun müzikler "yar" "zalim" vs. fakat arada gereksiz avam sözler var "yahu" "be" "ya" ve hatta "bababa" "üstü kalsın" falan... şahsen ballı süte karıştırılmış polen gibi ağzıma geldikçe hepsinden tiksineceğim bir etki yaratıyor bende. sanırım sıla'nın bu konudaki gereksiz cesareti/rahatlığı da ayşen gibilerden geliyor. öncüsü olmuş yani. sezen aksu'ya katılan bir ölçü ayşen de bence sezen aksu hatırına araya karışıp gidiyor eğer bugün rağbet görüyorsa.
ha ben bu yorumu niye yazdım? şunun için; gördüğün gibi müzik hakkında çok şey biliyorum ve bu ülkenin müzik piyasası benden sorulur senden değil. ne o öyle google'a "ayşen 90'lar" yazınca en üst sırada çıkmalar falan??
-Joo

deniz dedi ki...

kız en üst sırada mı çıkıyomuşuz, bak sen ya valla haberim yok :))

ben zaten o kadar bilmiyorum, sen sahiden çok iyi biliyormuşsun Joo'cuğum.